Hebben mensen met reuma een groter risico tav het Coronavirus?
Sommige reuma-aandoeningen zijn louter mechanisch (slijtagereuma of artrose), andere worden veroorzaakt door ontstekingen (artritis) als gevolg van een foute werking van het immuunsysteem. De behandeling van personen met artritis wordt zeer individueel uitgedokterd om opstoten en toekomstige gewrichtsschade te voorkomen. Het doel is altijd om een zo voordeling mogelijk evenwicht te vinden tussen werkzaamheid en veiligheid. De combinatie van ontstekingsreuma en immuuntherapie leidt tot een zekere mate van immuniteitsvermindering. Dit speelt vooral een rol indien er bijkomende factoren in het spel zijn die de kwaliteit van het immuunsysteem beïnvloeden: hoge leeftijd, chronische bronchitis, diabetes, … In die zin kunnen mensen die behandeld worden voor ontstekingsreuma vatbaarder zijn voor infecties in het algemeen, dus ook voor het Coronavirus.

Veroorzaakt het Corona-virus een ernstige infectie?
Het verloop van een Corona-virusinfectie is waarschijnlijk zeer gelijkaardig aan het verloop van een klassieke griep. Dat wil zeggen dat de meeste mensen die zulk een infectie doormaken gedurende enkele dagen koorts maken en nadien spontaan herstellen. In uitzonderlijke gevallen veroorzaakt griep een gecompliceerd ziektebeeld. Wellicht is het verloop van een Coronavirusinfectie vergelijkbaar. Gegevens tot nog toe wijzen wel op een mogelijk groter risico voor kwetsbare bejaarde personen.

Wat te doen om immuniteit te optimaliseren?
Een gezonde levensstijl is een eerste belangrijke factor in het ondersteunen van immuniteit: niet roken, beperkt alcoholgebruik, gezonde en gevarieerde voeding, voldoende beweging, voldoende rust… Daarnaast worden vaccinaties tegen griep (jaarlijks) en longinfecties (pneumococcenvaccin) geadviseerd. Andere vaccinaties worden best individueel afgewogen.

Kunnen we ons beter beschermen tegen de verspreiding van virale luchtweginfecties?
In geval van luchtweginfecties verloopt de virusoverdracht via speeksel- of slijmpartikels die worden verspreid tijdens het hoesten of niezen (zie illustratie). Virussen hebben geen vleugels en geen pootjes waarmee ze zich kunnen overzetten van mens tot mens. Enkel menselijk contact geeft hen als het ware pootjes om zich te verspreiden. Als wij er zorgen dat we contacten zo veel als mogelijk vermijden (geen direct lichaamscontact zoals handen schudden of knuffel; één meter afstand houden om zo geen hoestpartikels over te dragen) dan bouwen we een sterke dam op tegen het virus.

Door een (papieren) zakdoek voor je mond en neus te houden tijdens het niezen of hoesten, beperk je de kans dat anderen in je omgeving in contact komen met een virus waarvan jij eventueel drager bent. Berg je zakdoek – bij voorkeur een papieren wegwerpzakdoek – nadien best op in een afgesloten container. De meerwaarde van een mondmasker om zelf niet besmet te worden staat zeer ter discussie; eerder is het een bescherming voor andere personen indien je zelf moet hoesten en niezen. Handen wassen/ontsmetten is een efficiënte manier om virus overdracht te verminderen. Voor een optimale handhygiëne zorg je best ook voor kortgeknipte nagels. Geef – zo lang het coronarisico in het land is – geen handen meer en vermijd kussen. Vermijd bijeenkomsten waar groepen mensen samen zijn, vooral als het gaat om een samenkomst in een gesloten ruimte. Stop handdoeken en ander linnen een keertje sneller in de wasmachien.

Zullen onze verbeterde hygiënische gewoontes vermijden dat het Corona-virus doorbreekt?
Het infectie-risico voor een individuele persoon wordt wel degelijk verminderd als hij/zij rekening houdt met betere hygiënische gewoonten. Het is echter niet te verwachten dat we de epidemie hiermee kunnen vermijden. Wat we willen bekomen is dat de epidemie zich uitsmeert over een breder tijdsinterval en dat de piek van de epidemie (= hoeveel mensen zijn terzelfdertijd ziek) minder hoog is. Op die manier proberen we het risico te vermijden dat op een bepaald ogenblik de ziekenhuiscapaciteit (voor mensen die ernstig ziek zijn door het virus) onvoldoende is – wat in Italië het geval is. De curve hieronder laat zien hoe de epidemie verloopt indien we geen maatregelen nemen (blauw) of wel maatregelen nemen (groen).

Moet reumamedicatie worden onderbroken in geval van infectiesymptomen (koorts, niezen, hoesten)?
a/ aspirine-achtige ontstekingsremmers (ibuprofen, piroxicam, diclofenac…). Er zijn recente onzekere meldingen dat dergelijke ontstekingsremmers een negatief effect zouden kunnen hebben op het verloop van een virale episode. Als er infectietekenen zijn en je gebruikt zulke ontstekingsremmers, vervang die tijdelijk door paracetamol (tot 3g per dag)
b/ klassieke reumamedicijnen (methotrexaat, leflunomide). Indien er een infectie met koorts optreedt worden deze medicijnen kortdurend onderbroken
c/ chronische cortisonetherapie wordt niet onderbroken tijdens een infectieperiode
d/ biologicals en andere moderne reumamedicijnen (Humira®, Amgevita®, Idacio®, Hulio®, Imraldi®, Hyrimoz®, Enbrel®, Benepali®, Cimzia®, Simponi®, RoActemra®, Kevzara®, Taltz®, Stelara®, Orencia®, Remicade®, Remsima®, Flixabi®, Cosentyx, Olumiant®, Xeljanz®) worden onderbroken bij tekenen van infectie.
Neem bij zulke beslissingen best telefonisch contact op met je arts.

Moet reumamedicatie preventief worden stopgezet?
Er is geen algemene aanbeveling om reumamedicijnen te onderbreken bij personen die geen tekenen vertonen van infectie. Neem bij twijfel omtrent heel specifieke situaties (hoogbejaarde personen; personen die contact hebben gehad met een corona-patiënt; werknemers in de zorg die door hun job zeer grote kans lopen om in contact te komen met het virus) contact op met je arts.

Ga niet in de wachtzaal van een arts zitten als je koorts maakt of moet hoesten.
Draag zorg voor je zorgverstrekker en voor je mede-patiënten. Als je het vermoeden hebt dat je een infectie doormaakt is de boodschap om thuis te blijven en anderen niet te besmetten. Contacteer in dat geval telefonisch je huisarts en vraag om instructies.

Zorg samen met de zorgverstrekkers voor een veilige consultatie.
We zorgen er samen voor dat de wachtzaal niet overbevolkt is. Breng zo weinig mogelijk begeleiders mee in de wachtzaal. Wees in deze corona-tijd een beetje bondiger dan gewoonlijk, zodat de consultaties zo vlot als mogelijk kunnen verlopen. Begeleiders kunnen eventueel ook in de wagen wachten. Was uw handen bij het binnenkomen van de praktijk. Breng geen kinderen mee naar de wachtzaal (tenzij het een consultatie betreft voor het kind zelf); we willen het contact tussen jonge en oude generaties vermijden – ook in de wachtzaal. De zorgverstrekkers nemen zelf ook rigoureuze hygiënische maatregelen.

Ga niet werken als je je ziek voelt.
Personen die zich ziek voelen moeten thuis blijven van het werk en dit om anderen niet te besmetten. Neem telefonisch contact op met je huisarts voor een attest en voor verdere instructies.

Mogen niet-zieke personen met een verminderde immuniteit gaan werken?
Op dit ogenblik is er geen systematische aanbeveling voor mensen met een verminderde immuniteit om preventief thuis te blijven van het werk. Zo veel als mogelijk wordt thuiswerken gestimuleerd. Op het werk dienen de algemene hygiënische maatregelen zo strikt als mogelijk te worden gerespecteerd.
Wel kan het zijn dat de werkgever bijzondere maatregelen treft voor personeel in risicogroepen (bvb een chronische aandoening, verminderde immuniteit) – en we bevelen dit ten zeerste aan. Zo kunnen in overleg met de werkgever jobaanpassingen worden overeengekomen om het risico op contact met corona-patiënten te verminderen. Mogelijkheden zouden kunnen zijn: tijdelijk thuiswerken, tijdelijke omschakeling naar meer administratieve taken of eventueel tijdelijke verwijdering van de werkvloer. Indien de werkgever dit vraagt, kan de behandelende arts hiervoor een attest opmaken.

Reisadviezen
Via de link naar de officiële website www.info-coronavirus.be vindt u, onder de rubriek FAQ ook reisadviezen. Tot nader order gelden de reisadviezen voor de doorsnee burger ook voor mensen met een reumatische aandoening.

Blijf up-to-date
Niemand kan op dit ogenblik voorzien hoe de Corona infectiegolf verder zal evolueren. Volg de pers voor aanpassingen van de adviezen.

Corona, Coronavirus, Covid-19, Reuma, Reumatoïde artritis